''ရခိုင္ ရခိုင္ ရခိုင္အက
(ရခိုင္အက သွ်င္ဒိုင္စ)၂
လက္ခုပ္ဇာလို႔ တီးရပါေရ
အသူကေက လွပါေရ
အဘုေခ်ကေရ သွ်င္ဒိုင္လွပါေရ''
သုဝဏၰ အားကစား ကြင္းမွ ရခိုင္ ႐ိုးရာ
သႀကၤန္ ပြဲေတာ္ က်င္းပရန္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ ေနမႈ တစ္ခု ျဖစ္သည့္ အထက္ပါ
ရခိုင္ သွ်င္ဒုိင္ သီခ်င္း သံကို အေဝး မွပင္ ၾကားေနရ သည္။
''အသူ ကေက လွပါေရ အဘုေခ် ကေရ သွ်င္ဒိုင္
လွပါေရ'' ဆုိတဲ့ သီခ်င္း သံႏွင့္ အတူ ရခိုင္ တုိင္းရင္းသား မ်ားက
သႀကၤန္ပြဲေတာ္ ဆင္ႏႊဲရန္ တက္ၾကြစြာ ေရ ကစား မ႑ပ္ ေဆာက္ျခင္း၊ အက မ႑ပ္
ေဆာက္ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ ေနၾက ပါသည္။
ႏွစ္စဥ္က်င္း ပေနက် ''ရခိုင္ ႐ိုးရာ
သႀကၤန္ ပြဲေတာ္''ကို သိမ္ျဖဴ ကြင္း၌ မက်င္းပ ေတာ့ဘဲ ယခု ႏွစ္တြင္ သုဝဏၰ
အားကစား ကြင္း၌ စည္ကား သိုက္ၿမိဳက္ စြာျဖင့္ ရခိုင္ တုိင္းရင္းသား အားလံုး
ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ဆင္ႏဲႊၾက ေပမည္။
ျပည္ေထာင္စုဖြား တုိင္းရင္းသား
လူမ်ဳိးစုမ်ား ျဖစ္ေသာ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း
တုိင္းရင္းသား မ်ားသည္ လူမ်ဳိးစု အလိုက္ အထိမ္း အမွတ္ ပြဲေတာ္ မ်ားကို
စည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပေလ့ ရွိၾကၿပီး မိမိတုိ႔ မ်ဳိးႏြယ္စု၏
႐ိုးရာဝတ္စံု မ်ားကို ကိုယ္စီ ဆင္ျမန္းကာ အတီး၊ အမႈတ္၊ အက၊ အခုန္မ်ားျဖင့္
ၿမိဳင္ဆုိင္စြာ ဆင္ႏဲႊၾကပါသည္။
''ရခိုင္'' တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးတုိ႔၏
ဓေလ့ ထံုးစံအရ ေရွးမူ မပ်က္ က်င္းပေသာ ပြဲေတာ္မ်ား အနက္ ''ရခိုင္ ႐ိုးရာ
သႀကၤန္ ပြဲေတာ္'' သည္ ေရပန္း အစားဆံုး၊ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ပြဲေတာ္ တစ္ခု
ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ ႐ိုးရာ သႀကၤန္ ပြဲေတာ္တြင္ နံ႔သာ ေသြးျခင္း၊ ေလာင္း
(ေလွ)ေပၚ၌ ေရျဖည့္ကာ ေငြဖလား ထဲ၌ သေျပ ပန္းခက္ ထည့္၍ ေမတၱာေရ ပက္ျခင္း၊
ရခိုင္ စည္ေတာ္ တီးခတ္ရန္ စီတန္း လွည့္လည္ကာ ဘုရားေရ သပၸာယ္ျခင္း၊ စတု ဒိသာ
ေကြၽးေမြးျခင္း၊ သက္ႀကီး ပူေဇာ္ပြဲ က်င္းပ ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ ၾကပါသည္။
ရခိုင္ တုိင္းရင္းသား မ်ားသည္ သႀကၤန္ ပြဲေတာ္ကို ပံုမွန္ အားျဖင့္ ငါးရက္တုိင္တုိင္ ဆင္ႏဲႊ ၾကသည္။
ရခိုင္ ႐ိုးရာ သႀကၤန္ ပြဲကို ႏွစ္စဥ္
က်င္းပေလ့ ရွိရာ သႀကၤန္ အႀကိဳေန႔ မတုိင္မီ ေန႔တြင္ ရပ္ကြက္ ေပါင္းစံု၊ ဌာန
ေပါင္းစုံမွ မိန္းမပ်ဳိ ေလးမ်ား ငါးေယာက္ တစ္ဖြဲ႕ စီႏွင့္ တူညီ ဝတ္စံု၊
ဆံထံုး၊ အျပင္ အဆင္ မ်ားျဖင့္ ''နံ႔သာေသြး ၿပိဳင္ပြဲ'' ႀကီးကို က်င္းပ
ၾကသည္။ ၿပိဳင္ပြဲကို ရခိုင္ မဂၤလာ စည္ေတာ္ႀကီး တီးခတ္၍ မဂၤလာ ေျမာက္ၿပီး
တူရိယာ ဆုိင္းဝုိင္း မ်ားျဖင့္ မိန္းမပ်ဳိ ေလးမ်ား နံ႔သာ ေသြးေနစဥ္ အခ်ိန္
အတြင္း ငါးမိနစ္ ၾကာၾကာ တီးခတ္ၾကပါသည္။
သႀကၤန္ အႀကိဳေန႔ နံနက္
နံ႔သာေသြးၿပိဳင္ပြဲတြင္ နံ႔သာအႏွစ္အမ်ားဆံုးေသြးႏုိင္သည့္အဖဲြ႕ကို အမွတ္
အမ်ားဆံုး ေပး၍ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယဆုမ်ား ခ်ီးျမႇင့္ၿပီး နံ႔သာရည္ မ်ားကို
စုေပါင္း၍ ဘုရား မ်ားအား ေရသပၸာယ္ ပူေဇာ္ ၾကပါသည္။ ရပ္ကြက္ အသီးသီး
ၿမိဳ႕နယ္ ေပါင္းစံု တြင္လည္း မိမိတုိ႔ ကုိးကြယ္သည့္ ဘုန္းႀကီး
ေက်ာင္းမ်ားသို႔ ကားျဖင့္ စီတန္း၍ ေငြ ပေဒသာပင္မ်ား တင္ေဆာင္ကာ ဘုရား
ေရသပၸာယ္ ၾကပါသည္။ ရခိုင္ လွပ်ဳိျဖဴ မ်ားသည္ နံ႔သာရည္ ထည့္ထားေသာ ေငြဖလား
မ်ားကို ခါးတြင္ ပိုက္၍ စီတန္းၿပီး ရခိုင္ လူပ်ဳိ မ်ားက ရခိုင္ မဂၤလာ
စည္ေတာ္ကို တီးခတ္၍ လွည့္လည္ကာ ဘုရား ေရသပၸာယ္ေလ့ ရွိၾကသည္။
သႀကၤန္ အက် ေန႔တြင္ ေရေလာင္း မ႑ပ္ အသီး
သီး၌ မိန္းမပ်ဳိ ေလးမ်ားက တူညီ ဝတ္စံု ဆင္ျမန္းကာ ေရေလာင္း မ႑ပ္ အလယ္၌
ေလာင္း(ေလွ) တင္ကာ ေရျဖည့္ၿပီး ရခိုင္ ပ်ဳိေမ မ်ားက မ႑ပ္ အတြင္း၌ ေနကာ
ရခိုင္ လူပ်ဳိ မ်ားက မ႑ပ္ အျပင္မွ ေန၍ မိမိ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ မိန္းမပ်ဳိ
ေလးကို ေရေလာင္း လိုလွ်င္ မ႑ပ္ အုပ္ထိန္းသူ (မ႑ပ္ရွင္) ထံမွာ ခြင့္ေတာင္း၍
ေငြဖလား ထဲတြင္ သေျပ ပန္းခက္ ထည့္ကာ ေရပက္ဖ်န္းရင္း ေမတၱာ စကား ေျပာေလ့
ရွိၾကသည္။ ထုိ႔ေနာက္ မိမိ ႏွစ္သက္ သူကို ေမတၱာ ေရေလာင္းရင္း စံပယ္ပန္း
လက္ေဆာင္ ေပးျခင္း၊ ေနရပ္ လိပ္စာ ေမးျမန္းျခင္း တုိ႔ကို လြတ္လပ္စြာ ျပဳလုပ္
ႏုိင္ၾကသည္။ သႀကၤန္ အၾကတ္ ေန႔တြင္ မ႑ပ္မ်ား၌ သႀကၤန္ အက အလွ မ်ားျဖင့္
ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ကျပၾကၿပီး ရခိုင္ အဆုိေတာ္ မ်ား၏ သီဆုိ ေဖ်ာ္ေျဖမႈ မ်ားျဖင့္
ဆင္ႏႊဲ ၾကပါသည္။ ရခိုင္ လူမ်ဳိး ကာလသား မ်ားသည္ ႏြားလွည္း ေပၚတြင္
အုန္းလက္၊ အုန္းခက္မ်ား ဆင္ယင္ကာ အတီး၊ အမႈတ္ တူရိယာ ပစၥည္းမ်ား အစံု
အလင္ျဖင့္ လက္တြန္းလွည္း (တြန္းဂါရီ) ေပၚတင္ေဆာင္၍ ဆင္တူ အက်ႌ ဝတ္ဆင္ကာ
အုန္းလက္ မ်ားႏွင့္ လုပ္ထားေသာ ဦးထုပ္ ကိုယ္စီ ေဆာင္း၍ သံခ်ပ္ ထုိးရင္း
လမ္း တစ္ေလွ်ာက္ ေရပက္ခံ ထြက္ေလ့ ရွိၾကသည္။
သႀကၤန္ အတက္ ေန႔တြင္ ရပ္ကြက္တုိင္းႏွင့္
အိမ္တိုင္း၌ စတုဒိသာ မုန္႔မ်ဳိးစံု ျပဳလုပ္ကာ တစ္အိမ္တက္ တစ္အိမ္ဆင္း
မုန္႔ေပး ေဝျခင္း၊ မ႑ပ္ထုိး၍ လမ္းသြား လမ္းလာ မ်ားကို မုန္႔ေပး ေဝျခင္း၊
ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းမ်ားသို႔ မုန္႔ပို႔ျခင္း အေလ့ အထမွာ ရခိုင္
တုိင္းရင္းသား တုိ႔၏ ႐ိုးရာ ဓေလ့ တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာတုိ႔၏ ႏွစ္သစ္ကူးသည္ ႏွစ္ဆန္း
တစ္ရက္ေန႔ နံနက္ ပိုင္းတြင္ သက္ႀကီး ပူေဇာ္ ကန္ေတာ့ပြဲ မ်ားကို ရပ္ကြက္
တုိင္းတြင္ ျပဳလုပ္ၾကၿပီး အသက္ ႀကီးေသာ ဘိုးဘြားမ်ားကို လက္သည္း
ညႇပ္ေပးျခင္း၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ေပးျခင္းမ်ားကို ဘုိးဘြားရိပ္သာမ်ား၊
ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းမ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ကာ ဥပုသ္ သီလ ေဆာက္တည္ရင္း ကုသိုလ္
ဒါန ျပဳၾက ပါသည္။ ေန႔လယ္ ပိုင္းတြင္ သႀကၤန္ ေနာက္ဆံုးေန႔
ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားအားလံုး အားရ ပါးရ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ
ေရပက္ဖ်န္း ကစား ၾကရင္း သႀကၤန္ မ႑ပ္ အလွ ဆံုးဆု၊ ရပ္ကြက္ အလိုက္ အက
အေကာင္းဆံုးဆု၊ တစ္ဦးခ်င္း အက ပညာရွင္ဆု၊ သႀကၤန္ မ႑ပ္ အစည္ကားဆံုး ဆုမ်ား
ခ်ီးျမႇင့္ ၾကပါသည္။
မ်ဳိးဆက္သစ္ ရခိုင္ လူငယ္ ေမာင္မယ္ မ်ားသည္ ရကၡိတ ဟူေသာ အမ်ဳိး သီလ
ႏွစ္ဌာနကို ေစာင့္ထိန္းရင္း ရခိုင္ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ မဟာ သႀကၤန္ ပြဲေတာ္ကို
ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တုိင္း အစဥ္ အလာမပ်က္ ဆင္ႏဲႊ ၾကသည္။ ရခိုင္ လူမ်ဳိး တုိ႔၏
ဘာသာ တရား ကိုင္း႐ိႈင္းမႈ၊ သက္ႀကီး ဝါႀကီး တုိ႔ကို ႐ိုေသ ေလးစားမႈ၊ လူငယ္
လူရြယ္ အခ်င္းခ်င္း ႐ိုင္းပင္း ကူညီမႈ တုိ႔ကို ''ရခုိင္ ႐ိုးရာ သႀကၤန္
ပြဲေတာ္''မွာ ရခိုင္ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ မ်ားကို ေတြ႕ျမင္ ႏုိင္ေပသည္။
ေနာင္လာမည့္ ႏွစ္ေတြ မွာလည္း ရခိုင္ သႀကၤန္ ပြဲေတာ္ကို ႏွစ္စဥ္ ႐ိုးရာ
မပ်က္ က်င္းပ သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ။From : ျမ၀တီ