ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တုိင္း မဟာစင္ႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ယင္းဆုိင္ကလုန္းမုန္တုိင္း သက္ေရာက္ႏိုင္ေျခရႇိသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏႇစ္ေပါင္း ၄၀ ၀န္းက်င္အတြင္း သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ယခုႏႇစ္ ဆုိင္ကလုန္း မုန္တုိင္းသက္ေရာက္ႏုိင္ေျခ အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမႇာ အျမင့္ဆုံး ျဖစ္ေနေၾကာင္းလည္း သိရႇိရသည္။
ဆုိင္ကလုိင္းမုန္တုိင္း မဟာစင္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုိကိုးကြၽန္း၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၄၁၀ ခန္႔အကြာ၊ ပုသိမ္ၿမိဳ႕၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၆၄၀ ခန္႔ အကြာ၊ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၅၉၀ ခန္႔အကြာ ပင္လယ္ျပင္ကို ဗဟိုျပဳေနသည္ဟု မုိးေလ၀သႏႇင့္ ဇလေဗဒ ညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနမႇ ေမ ၁၃ ရက္ မြန္းလြဲပုိင္းက ထုတ္ျပန္သည္။
လက္ရႇိတြင္ မုန္တိုင္း အဓိက ျဖတ္ေက်ာ္သက္ေရာက္ႏုိင္ရာ ရခုိင္ကမ္း႐ိုးတန္း ေဒသအပါအ၀င္ ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသမ်ား၊ ဆက္စပ္ရာ ေဒသမ်ားတြင္လည္း သက္ဆုိင္ရာဌာနမႇ ႀကိဳတင္သတင္းထုတ္ျပန္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံပုိင္ မီဒီယာမ်ားမႇ ထုတ္ျပန္မႈ၊ ေန႔စဥ္ထုတ္ ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ား၏ သတင္းေဖာ္ျပမႈမ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားထံ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေန႔စဥ္ ေရာက္ရႇိေနျခင္း၊ ပုဂၢလိက မီဒီယာ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ားမႇ သတင္းေဖာ္ျပျခင္း၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ကဲ့သို႔ လူမႈကြန္ရက္ အသုံးျပဳသူ၊ အင္တာနက္ ပုံမႇန္အသုံးျပဳသူမ်ား အၾကား သတင္းေ၀မွ်ျခင္း စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား အားေကာင္းလာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သိရႇိရသည္။
မဟာစင္မုန္တုိင္းသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ကမ္း႐ုိးတန္းေျမာက္ပုိင္း
ရခုိင္ျပည္နယ္ ငါးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးစံေက်ာ္လႇက ''လက္ရႇိမႇာ ကမ္းနီး၊ ကမ္းေ၀း ငါးဖမ္းယာဥ္ေတြကုိ ပင္လယ္ထဲမထြက္ဖုိ႔ တားျမစ္ထားတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ေတြမႇာလည္း မုန္တုိင္းသတိရႇိၾကဖုိ႔ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ထုတ္ၿပီးေ၀ေနတာေတြ လုပ္ထားပါတယ္'' ဟု ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္ ေမလ ၂ ရက္ႏႇင့္ ၃ ရက္ေန႔မ်ားက တိုက္ခတ္ခဲ့ေသာ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ သမိုင္းတြင္ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ထိုစဥ္က အဓိကအားနည္းခဲ့သည့္ အခ်က္မႇာ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း နာဂစ္မုန္တုိင္းကုိ ကိုယ္တုိင္ၾကံဳေတြ႕ခဲ့သူမ်ားက ေျပာၾကားသည္။
ယခု ဆိုင္ကလုန္း မဟာစင္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ျဖတ္ေက်ာ္၀င္ေရာက္ ႏုိင္သည္ဟု ခန္႔မႇန္းထားၿပီး ယင္းသို႔ ျဖတ္ေက်ာ္၀င္ေရာက္မႈ ရႇိလာပါကလည္း မုန္တုိင္းအႏၲရာယ္ကို ၾကံဳေတြ႕ႏိုင္ေျခရႇိေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ယခင္ကဲ့သို႔ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ၊ ေသေက်မႈ စသည့္ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ား နည္းပါးႏိုင္သည္ဟု သိရႇိရသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ဂီရိမုန္တုိင္း သက္ေရာက္မႈကို ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္က ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ရၿပီး ဆုံး႐ႈံးထိခိုက္မႈမ်ားကိုလည္း ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရေသာ ေဒသခံမ်ားသည္ လက္ရႇိတြင္ မုန္တုိင္းအႏၲရာယ္ကို စိုးရိမ္ေနၾကကာ ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္လာၾကျခင္းျဖစ္သည္။
မုန္တိုင္းသတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္ၿပီးေနာက္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္သည့္ အေနျဖင့္ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ သြားလာသူမ်ားအား ေမလ ၁၃ ရက္ေန႔မႇ စတင္ကာ ျမန္မာဘက္မႇ ပိတ္ထားလိုက္ျပီ ျဖစ္သည္။
''ေမလ ၁၃ ရက္ေန႔ကေန ကူတို႔ေလႇေတြကို မထြက္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာက တားထားပါတယ္။ မုန္တိုင္းအႏၲရာယ္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး အေနနဲ႔ အခုလိုေရလမ္းခရီးကို သတိေပးတားထားတာလို႔ သိရတယ္။ ေမလ ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ပိတ္ထားမယ္လို႔ သိရတယ္'' ဟု ေမာင္ေတာျမိဳ႕မႇ ေစ်းသည္တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ယင္းအျပင္ ငါးဖမ္းစက္ေလႇမ်ား၊ ကူးတို႔ေလႇမ်ားအား ပင္လယ္ျပင္သို႔ ထြက္ျခင္းအား ေရႇာင္ရႇားရန္ သတိေပးထားျပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႇဴး ဦးၾကည္စန္းက ေျပာသည္။
လက္ရႇိအခ်ိန္တြင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ေပၚ ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ မုန္တိုင္းကို သတိထား ေစာင့္ၾကည့္ရန္လိုေၾကာင္း အ၀ါေရာင္ အလံမ်ားကို စိုက္ထူထားေၾကာင္းႏႇင့္ မုန္တိုင္း သတိေပးခ်က္ကို ျပန္ၾကားေရးမႇ လိုက္လံေၾကညာေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
သက္ဆိုင္ရာမႇ ေျမနိမ့္ပိုင္းရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာမ်ားႏႇင့္ ပင္လယ္ကမ္းစပ္ႏႇင့္ ဆက္စပ္မႈရိႇသည့္ ေဒသမႇ ေဒသခံမ်ားအား ေဘးလြတ္ရာသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရိႇေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ ယင္းအျပင္ ေမာင္ေတာျမိဳ႕ အထက ေက်ာင္း၀င္းအတြင္းမႇ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားတြင္ စားနပ္ရိကၡာမ်ားကို ေျပာင္းေရႊ႕ သိုေလႇာင္မႈမ်ား စတင္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
''မုန္တုိင္းအႏၲရာယ္နဲ႕ ပတ္သက္လုိ႔ တခ်ဳိ႕က ဆန္ေတြ၊ ဆီေတြကုိ တစ္ပတ္စာေလာက္ စုေဆာင္းထားတယ္'' ဟု ရခုိင္ျပည္နယ္ ငါးလုပ္ငန္း အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဒုတိယ ဥကၠဌ ဦးစံေက်ာ္လႇက ေျပာသည္။
ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ ထုတ္ပိုး ျပင္ဆင္စရာ ရႇိသည္မ်ားကို ျပင္ဆင္ေနၾကေသာ္လည္း ေနအိမ္စြန္႔ခြာ ေျပာင္းေရႊ႕မႈမ်ိဳး မလုပ္ေသးေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
''မုန္တိုင္းက ၁၆ ရက္ေန႔ ၀င္မယ္ဆိုေတာ့ အခုေတာ့ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္စရာ ေတြကို ျပင္ဆင္လုပ္ေနတယ္။ ေျပာင္းဖို႔ေရႊ႕ဖို႔ေတာ့ ဘယ္သူမႇ မလုပ္ေသးဘူး။ တကယ္လို႔ မုန္တိုင္း၀င္လာရင္ေတာ့ အျမင့္ပိုင္း ရပ္ကြက္ေတြျဖစ္တဲ့ ကညင္တန္းတို႕ အထကေက်ာင္းတို႔ကို ေျပာင္းရမယ္။ ၉၄ မုန္တိုင္းတုန္းကေတာ့ ေဆး႐ုံလည္း ေရျမဳပ္တယ္။ ေရေတြလမ္းေက်ာ္လို႔ သြားမရျဖစ္တယ္'' ဟု ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ခံ တစ္ဦးက ေျပာသည္။
အဆိုပါ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းသည္ ေမလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ေလဖိအားနည္း ရပ္၀န္းအျဖစ္ တည္ရႇိေနရာမႇ ပုိမိုအားေကာင္းလာကာ ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ အပူပုိင္း မုန္တုိင္းအဆင့္သို႔ ေရာက္ရႇိခဲ့သည္။ အပူပုိင္းမုန္တိုင္းသည္ ပိုမိုအားေကာင္းလာၿပီး ေမလ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ ဆုိင္ကလုန္း မုန္တိုင္းအဆင့္သို႔ ေရာက္ရႇိလာျခင္း ျဖစ္သည္။
ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔မႇ ေမလ ၁၁ ရက္ေန႔ နံနက္ပိုင္းအထိ မုန္တုိင္းအား ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ဦးတည္ေရြ႕လ်ားမည့္ အေျခအေနမရႇိဟု ထုတ္ျပန္ခဲ့ကာ ေမလ ၁၁ ရက္ေန႔ မြန္းလြဲပုိင္းတြင္မူ မုန္တုိင္းသည္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တုိင္း အဆင့္သို႔ ေရာက္ရႇိၿပီး ရခိုင္ကမ္း႐ိုးတန္း ေျမာက္ပုိင္းႏႇင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္ နယ္စပ္ကမ္းေျခ ေဒသမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္မည္ဟု မုိးေလ၀သႏႇင့္ ဇလေဗဒ ညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ႏုိင္ငံပုိင္မီဒီယာမ်ားမႇ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
လက္ရႇိတြင္ မုန္တုိင္း၀င္ေရာက္မည့္ အခ်ိန္ကို ေမလ ၁၆ ရက္ေန႔ ညပိုင္းဟု ခန္႔မႇန္းထားသည္။
တနသၤာရီ ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသရႇိ ၿမိတ္ၿမိဳ႕တြင္ မုန္တိုင္းႏႇင့္ ပတ္သက္ၿပီး သတိေပး ႏိႈးေဆာ္ခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရႇိၿပီး ပင္လယ္ျပင္အတြင္း ေရာက္ရႇိေနေသာ ငါးဖမ္းေလႇအခ်ဳိ႕မႇာလည္း ကြၽန္းမ်ားတြင္ ခိုေအာင္းလ်က္ရႇိေၾကာင္း သိရသည္။
မုန္တိုင္းသတိေပးခ်က္ သတင္းမ်ားႏႇင့္အတူ ၿမိတ္ၿမိဳ႕တြင္ ၿမိဳ႕ေနလူထုႏႇင့္ ငါးဖမ္းေလႇမ်ားကုိ သတိေပးႏိႈးေဆာ္မႈမ်ား လုိက္လံျပဳလုပ္လ်က္ရႇိၿပီး လက္ကမ္းစာေစာင္ ေ၀ငႇျခင္းမ်ားလည္း ျပဳလုပ္လ်က္ရႇိေၾကာင္း သိရႇိရသည္။
''ကမ္းေျခနဲ႔ အနီးနားကို ေရာက္ေနတဲ့ ငါးဖမ္းေလႇေတြကိုေတာ့ အခ်ိန္တိုအတြင္း ေရာက္ႏိုင္ရင္ ၿမိတ္ကိုပဲ၀င္ လာခိုင္းပါတယ္။ ေ၀းလံတဲ့ ေနရာေတြမႇာ ရႇိေနတဲ့ ငါးဖမ္းေလႇေတြကိုေတာ့ နီးစပ္ရာ ကြၽန္းေတြမႇာ ခုိးေအာင္ေနၾကပါတယ္။ ေလႇအေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ကြမ္းသီးကြၽန္းမႇာ မုန္တိုင္း၀င္ခိုေနပါတယ္'' ဟု ငါးဖမ္းေလႇ လုပ္ငန္းရႇင္တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
လက္ရႇိတြင္ မုန္တိုင္း၏ ဗဟိုခ်က္တြင္ အျမင့္ဆုံး ေလတိုက္ႏႈန္းမႇာ တစ္နာရီလွ်င္ မုိင္ ၆၀ ႏႈန္း ရႇိေနသည္။ ေမလ ၁၆ ရက္ေန႔ ကမ္း႐ိုးတန္း ၀င္ေရာက္ခ်ိန္တြင္မူ တစ္နာရီလ်င္မိုင္ ၁၀၀ ၀န္းက်င္ျဖင့္ တိုက္ခတ္ႏုိင္ကာ သက္ေရာက္ရာ ေဒသမ်ားတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အျပင္ ခ်င္းျပည္နယ္၊ စစ္ကုိင္းတုိင္း ေဒသႀကီးတုိ႔လည္း ပါ၀င္ေနသည္။
မုန္တိုင္းသက္ေရာက္ရာ ခန္႔မႇန္းလမ္းေၾကာင္းတြင္ ပါ၀င္ျခင္း မရႇိေသာ္လည္း ယခင္က နာဂစ္မုန္တုိင္းကို ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ဖူးသည့္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး၊ ဧရာ၀တီတုိင္း ေဒသႀကီးတို႔တြင္လည္း မုန္တုိင္းႏႇင့္ပတ္သက္၍ ႏိုးၾကားမႈ ရႇိေနသည္။
မဟာစင္သည္ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္အတြင္း ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ ပထမဆုံး ျဖစ္ေပၚေသာ မုန္တုိင္းျဖစ္သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏႇစ္ေပါင္း ၄၀ ၀န္းက်င္အတြင္း အေသအေပ်ာက္ႏႇင့္ ဆုံး႐ႈံးမႈမ်ား ျပားခဲ့သည့္ မုန္တုိင္းျဖစ္စဥ္မ်ားမႇာ ၁၉၆၈ ခုႏႇစ္ စစ္ေတြ မုန္တုိင္း၊ ၁၉၇၅ ခုႏႇစ္ ပုသိမ္ မုန္တုိင္း၊ ၁၉၈၂ ခုႏႇစ္ ဂြမုန္တုိင္း၊ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္ နာဂစ္မုန္တုိင္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။
From ELEVEN
SHARE THIS