ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ယာဥ္ေၾကာ႐ႈပ္ေထြးမႈ ေျဖရွင္းရန္ ယာဥ္ထိန္းရဲတပ္ဖြဲ႕ ဇြဲ႕စည္းပုံ တုိးခ်ဲ႕ျခင္းက အေျဖမဟုတ္ေၾကာင္း၊ ယာဥ္စီးေရ မ်ားျပားလာျခင္းႏွင့္ လမ္းအား အျပည့္အ၀ အသုံးခ်ႏုိင္ျခင္း မရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း သြားလာလႈပ္ရွားေနသူ ခရီးသြားျပည္သူႏွင့္ တာ၀န္ရွိသူ
မ်ားက သုံးသပ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ယာဥ္ေၾကာ ႐ႈပ္ေထြးေနမႈအား ရွင္းလင္းရန္အတြက္ စီမံခ်က္တစ္ခု အေနျဖင့္ ယာဥ္ထိန္းရဲ တပ္ဖြဲ႕၏ ဖြဲ႕စည္းပုံ တုိးခ်ဲ႕ကာ ပညာေပးကာလ တစ္ပတ္ သတ္မွတ္ၿပီး စည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္သည့္ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားကို ရွင္းလင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း ယာဥ္ေၾကာ
ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားမွာ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ယာဥ္ေၾကာ႐ႈပ္ေထြးမႈႏွင္႔ ပတ္သက္၍ ရန္ကုန္တိုင္း
ေဒသၾကီး ယာဥ္ထိန္းရဲတပ္ဖြဲ႔မွ ဒုတိုင္းတပ္ဖြဲ႔မွဴးျဖစ္သူ ရဲမွဴးသာေဌးက “ယာဥ္ေၾကာေတြအရမ္းကို ႐ႈပ္ေထြးျပီး က်ပ္ေနတဲ့အတြက္ ယာဥ္ထိန္းရဲတပ္ဖြဲ႔ အင္အားေတြ အမ်ားႀကီး သံုးၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲမွာ အဓိက ႐ႈပ္ေထြးေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ ယာဥ္ေၾကာေတြ ရွင္းခဲ့တယ္။ စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္တဲ့ ယာဥ္ေတြကို အေရးယူေနတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေတြကို စီမံခ်က္အေနနဲ႔ လုပ္ခဲ့တယ္။ လုပ္ေနေသးတယ္။ လုပ္ခဲ့တဲ့ စီမံခ်က္ကုိ
ေအာင္ျမင္မႈရွိ၊ မရွိ သုံးသပ္ေပးရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ေအာင္ျမင္တယ္လုိ႔
ေျပာလုိ႔မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ အနည္းငယ္ေတာ့ အဆင္ေျပသြားတယ္လုိ႔
ေျပာတာပုိၿပီးေတာ့ မွန္ပါလိမ့္မယ္။ အဓိက ကေတာ့ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕မွာရွိတဲ့ ကားအစီးေရက လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ကထက္ အမ်ားႀကီး တုိးလာတယ္။ လမ္းေတြက လမ္းရွိတဲ့အတုိင္း အျပည့္အ၀ အသုံးျပဳလုိ႔ မရတာေတြေၾကာင့္ အခုလုိ ယာဥ္ေၾကာေတြ ႐ႈပ္ေထြးၿပီး က်ပ္ေနရတာပါ” ဟု သံုးသပ္
ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အက်ယ္ဆံုး လမ္းမမွာ ၇၂ ေပ၊ ေျခာက္လမ္းသြားသာရွိၿပီး ၇၂ ေပ လမ္းမႀကီးမ်ားမွာလည္း ျပည္လမ္း၊ ကမၻာေအးေစတီလမ္း၊ ကမ္းနားလမ္း၊ ဘုရင့္ေနာင္လမ္း၊ ဗားကရာလမ္း စသည္တို႔ေလာက္သာရွိၿပီး က်န္ရွိသည့္ လမ္းမမ်ားမွာမူ ၆၆ ေပ၊ ၆၀ ေပႏွင့္ ၅၀ ေပ၊ ေလးလမ္းသြား လမ္းမ်ားျဖစ္သည္။ ေျခာက္လမ္းသြား လမ္းမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ယာဥ္မ်ားရပ္ထားျခင္း၊ လမ္းပ်က္စီးမႈ အခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ ေလးလမ္းသြားသာ အသံုးျပဳႏိုင္ၿပီး လမ္းစြမ္းရည္ကို အျပည့္အ၀ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္း မရွိသည့္ အေနအထား ျဖစ္ေနသည္။
ထို႔အတြက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ယာဥ္ေၾကာက်ပ္တည္းမႈမ်ားကို တာ၀န္ယူ
ေျဖရွင္းရန္အတြက္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္းကို မၾကာေသးမီက ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ လက္ရွိ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ
မ်ားမွာ ယာဥ္ေၾကာက်ပ္တည္းမႈ တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ လမ္းအေျခအေနႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး စီမံကိန္းအခ်ဳိ႕ေၾကာင့္လည္း
ျဖစ္သည္ဟု ရန္ကုန္တိုင္းေဒသ ႀကီး ယာဥ္လိုင္းေပါင္းစံု ထိန္းသိမ္းေရး ႀကီးၾကပ္မႈေကာ္မတီမွ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴးက ေျပာသည္။
“ယာဥ္ထိန္းရဲေတြပို တိုးခ်ဲ႔လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနရာစံုမွာထားၿပီး အေရးယူဖို႔ဆိုတာ ခဲယဥ္းတယ္။ အဲဒီအတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မထသ အဖြဲ႔အစည္းပိုင္တဲ့ ယာဥ္ေတြကို သီးျခား ေစာင့္ၾကပ္ အေရးယူသြားဖို႔လည္း ရွိတယ္။ အခုဖြဲ႔စည္းထားတဲ႔ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔စည္းက အဓိက အေရးယူ
ေနတဲ့ လူစည္ကားရာေနရာ ခုနစ္ေနရာကေန ၁၀ ေနရာထိ တိုးခ်ဲ႕ အေရးယူ
သြားဖို႔ ရွိပါတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးအတြင္း
ထို႔သို႔ယာဥ္အစီးေရ တိုးပြားလာမႈႏွင့္အတူ ပိုမိုပိတ္ဆို႔လာေသာ ယာဥ္ေၾကာမ်ားအား ယာဥ္ထိန္းဖြဲ႕စည္းပံု တိုးခ်ဲ႕ျခင္းက ထိေရာက္ေသာ အေျဖမဟုတ္ဘဲ လမ္းမႀကီးမ်ားကုိ ပိတ္ဆုိ႔ေစေသာ ကိစၥမ်ားႏွင့္ အျပည့္အ၀ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေသာ လမ္းသားအား အျပည့္အ၀ အသံုးျပဳ
ႏုိင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးျခင္းက ထိေရာက္ေစမည္ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန
ျပည္သူမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမွ အတြင္းေရးမွဴးျဖစ္သူ ဦးလွေအာင္က “ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လက္ရွိအေနထားက ၿပီးျပည့္စံုေနၿပီလို႔ေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စစ္ေဆးေတာ့
ေအာက္ေျခမွာ ေတြ႔ရွိေနတဲ့ အေနထားေတြက ကားမ်ားလို႔လည္း ပါတယ္။ လမ္းအသံုးျပဳသူေတြရဲ႕ စနစ္မက်မႈေတြ၊ လမ္းစနစ္ေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ လက္ရွိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ရွိေနတဲ့ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ကြန္ရက္က အားနည္းမႈေတြ ရွိေနပါတယ္” ဟု ဆက္လက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ငါးလုပ္ငန္း အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ အမႈေဆာင္ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးဟန္ထြန္းက ”ဦးက ႐ုံးကို မွန္မွန္တက္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကုိယ္ပုိင္ကားေတာ့ မရွိဘူး။ ေန႔တုိင္းတကၠစီနဲ႔ပဲ သြားေနတယ္။ လမ္းမွာယာဥ္ေတြ ၾကပ္တည္းေနတဲ့ အေျခအေနေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ရတယ္။ တစ္ခါတေလက်ရင္ အႏၲရာယ္မကင္းတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ၾကံဳေတြရတယ္။ ယာဥ္ေတြက စည္းကမ္းမရွိတာေတြ မ်ားတယ္။ အထူးသျဖင့္ လုိင္းကားေတြအျပင္ ကုိယ္ပုိင္ကားေတြလည္း ပါတယ္။ ကားေတြက အရမ္းက်ပ္တည္းလာတယ္။ ယာဥ္ထိန္းရဲေတြကုိ အင္အားတုိးခ်ဲ႕ထားတယ္ ဆုိေပမယ့္ သိပ္မေတြ႔ရဘူး။ အေရးႀကီးတဲ့ ေနရာေတြ ယာဥ္အမ်ားဆုံး က်ပ္တဲ့အခ်ိန္၊ ႐ုံးဆင္း၊ ႐ုံးတက္ခ်ိန္တုိ႔မွာ ယာဥ္ထိန္းရဲေတြဟာ မ်ားမ်ားရွိေနဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ကမ္းနားလမ္းမွာဆုိရင္ ကားေတြက အရမ္းက်ပ္ေနတယ္။ ဒါေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူေတြ သိၿပီးေတာ့ နည္းလမ္း မွန္ကန္စြာနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔လုိတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈမ်ားအား ေျဖရွင္းရန္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ မ်ားျပားသည့္ လမ္းဆံုမ်ားျဖစ္ေသာ လွည္းတန္း၊ ေရႊဂံုတုိင္ႏွင့္ ဘုရင့္ေနာင္ လမ္းဆံုတို႔တြင္ ခံုးေက်ာ္တံတားမ်ား တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ရာ တံတားတည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ ယင္းအနီး ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ပိုမိုဆိုးရြားခဲ့သည္။
“အခု ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆုိ႔တာေတြက အရင္ကထက္စာရင္ ေတာ္ေတာ္
ေလးကုိဆုိးရြားလာတယ္။ ပိတ္ေတာ့လည္း အဓိက လမ္းဆုံေတြျဖစ္ေနတယ္ လူအမ်ားကေတာ့ အလုပ္လုပ္ၾကရင္ အဓိက လမ္းဆုံေတြပဲ ျဖတ္ၾကရတာ။ အန္တီအထင္နဲ႕ ဆုိရင္ေတာ့ အစုိးရပုိင္းေတြ အေနနဲ႕ ၿမိဳ႕နယ္တုိင္းမွာ အတြင္းလမ္းေလးေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီလမ္းေတြကုိ နည္းနည္းေလးျဖစ္ျဖစ္ အရင္ခ်ဲ႕တာမ်ဳိး လုပ္ျပီးမွ လမ္းဆုံေတြမွာ ခံုးေက်ာ္တံတား ေဆာက္တာေတြ လုပ္သင့္တယ္လုိ႕ ထင္တယ္။ ဒါမွ ဒီလုိ ေဆာက္တာေတြရွိရင္ အဲဒီလမ္းေတြက ေနသြားလုိ႔ရမယ္ေလ။ ယာဥ္ထိန္းေတြ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ရွိေပမယ့္ ထိေရာက္တဲ့ အထိေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ ဒီႏွစ္အတြင္း သြားရလာရ အခက္ခဲဆုံး ကာလေတြပါပဲ” ဟု လိႈင္သာယာ ၿမိဳ႕နယ္(၁)ရပ္ကြက္တြင္
ေနထုိင္သူ ပညာေရး၀န္ထမ္း (ၿငိမ္း) ဆရာမ ေဒၚျမင့္ျမင့္ခုိင္က
ေျပာျပခဲ့သည္။
ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသူ အလုပ္သမား တစ္ဦးက “ခုရက္ပိုင္းကားက ပိုၿပီးက်ပ္လာတယ္။ ရန္ကုန္မွာ ကားက်ပ္တာက မထူးဆန္းေတာ့ေပမယ့္ ဒီထက္ပိုပို က်ပ္လာတာေတာ့ လုပ္ငန္းထိခိုက္တယ္။ စား၀တ္ေနေရး အဆင္ေျပေအာင္ ႐ုန္းကန္ေနရတဲ႕ ကြၽန္ေတာ္တို႔လို အေျခခံ လူတန္းစားေတြ အတြက္ေတာ့ ပိုျပီး ခက္ခဲလာတာေပါ့ဗ်ာ” ဟု ေျပာျပခဲ့သည္။
ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈမ်ားမွာ လမ္းအျပည့္အ၀ အသံုးမျပဳႏိုင္ျခင္းအျပင္ လမ္းေပၚတြင္ ပါကင္ထိုးရပ္ထားေသာ ယာဥ္မ်ားေၾကာင့္လည္း ပါ၀င္ေနေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ယာဥ္မ်ားအတြက္ အခမဲ့ ယာဥ္ရပ္နားႏိုင္သည့္ ကားပါကင္မ်ား ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ လမ္းအခ်ဳိ႕ျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္း၊ သိမ္ျဖဴလမ္း၊ ဦးခ်စ္ေမာင္လမ္း၊ ေ၀ဇယႏၲာလမ္း၊ ဦးဖိုးစိန္လမ္း စသည္တို႔ကို ခ်ဲ႕ထြင္လ်က္ရွိရာ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ၿပီးစီေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္ေပးျခင္း အားျဖင့္ ယာဥ္ရပ္နားႏိုင္သည့္ ေနရာအနည္းငယ္ အဆင္ေျပလာေသာ္လည္း လမ္းေပၚတြင္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈကိုမူ အမ်ားအျပား ေျပလည္ေစျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
“ကားအစီးေရ တိုးလာတယ္ဆိုေပမယ့္ ရန္ကုန္လူဦးေရ အေရအတြက္နဲ႕ဆို ကားက မလုံေလာက္ ေသးပါဘူး၊ စညး္ကမ္းမရွိ ေမာင္းတဲ့ကားေတြ အမ်ားႀကီး တိုးလာသလို၊ လမ္းေဘးေစ်းသည္ေတြကလည္း လမ္းမေပၚေစ်း ေရာင္းနဲ႕ဆိုေတာ့ လမ္းပိတ္ျပီးကား က်ပ္ေတာ့တာေပါ့။ Taxi ေတြကလည္း စည္းကမ္းမရွိ ရပ္ခ်င္တဲ့ေနရာ ရပ္ၾကတယ္၊ ကားရပ္နားကြင္းေတြ ရွိလာရင္ေတာ့ လုိင္းကားေတြလည္း သူ႔ေနရာသူ ရပ္ၾကရင္ အဆင္ေျပသြားမွာပါ” ဟု ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး ယာဥ္စည္းကမ္း လမ္းစည္းကမ္း ပညာေပးေကာ္မတီမွ ဒုတိယဥကၠ႒ ဗိုလ္မွဴးၾကီးမ်ဳိးျမင့္ (ျငိမ္း) က ေျပာသည္။
ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ မ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင့္ အငွားယာဥ္ေမာင္းႏွင္သူမ်ား
အေနျဖင့္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ မ်ားျပားသည့္ ေနရာမ်ားသို႔ ခရီးသည္ ငွားပါက လိုက္ပါမႈ နည္းပါးေၾကာင္း၊ လိုက္ပါပါကလည္း ယာဥ္ေၾကာ
ပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ပင္ ဆီဖိုးကုန္က်မႈ မ်ားျပားျခင္းေၾကာင့္ တြက္ေခ်
မကုိက္ေတာ့ဘဲ တစ္ခါတစ္ရံ ကားက်ပ္သည့္ ေနရာမ်ားသို႔သာ ငွားသူမ်ားျပားျခင္းေၾကာင့္
“ညီမက ယုဇနဥယ်ာဥ္ၿမိဳ႕ေတာ္ကေန ၿမိဳ႕ထဲကို ႐ံုးလာတက္ရတယ္။ ကားက်ပ္တဲ႔အတြက္ မနက္ဆို ေစာေစာႀကိဳၿပီး ထြက္လာရတယ္။ လမ္းမွာ ယာဥ္ေၾကာက်ပ္ၿပီး ကားပိတ္တာေၾကာင္႔ ခါတိုင္း တစ္နာရီေလာက္ၾကာရင္ ခုဆိုရင္ ႏွစ္နာရီေလာက္ ၾကာတယ္၊ အရင္ထက္ ေစာေစာထြက္မွ ႐ံုးမွီတယ္။ အျပန္ဆိုရင္လည္း ခါတိုင္းအေနာက္က်ဆံုးက ၆ နာရီခြဲပဲ။ ခုဆိုကားေတြ ပိတ္၊ ယာဥ္ေၾကာေတြ က်ပ္ေနတာ ေၾကာင္႔ ည ၈ နာရီေက်ာ္ေလာက္မွ
ျပန္ေရာက္တယ္” ဟု ယုဇနဥယ်ာဥ္ၿမိဳ႕ေတာ္မွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲသို႔ အလုပ္လာတက္ရသူ ႐ံုး၀န္ထမ္းတစ္ဦးက ေျပာသည္။
“ရန္ကုန္မွာ အရင္ထက္ ယာဥ္စီးေရ သိန္းဂဏန္း တိုးလာတယ္။ လက္ရွိလမ္းေတြက က်ဥ္းေနတယ္။ ေျခာက္လမ္းသြား စစ္စစ္မရွိဘူး။ အျပည့္သံုး ႏုိင္တာ မေတြ႔ရဘူး။ အခုယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ဆို႔တာေတြက
ေတာ္ေတာ္ဆိုးလာၿပီ။ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ယာဥ္ထိန္းရဲေတြ မရွိပါဘူး။ ယာဥ္ထိန္းရဲကင္းထဲမွာပဲ ထုိင္ေနတဲ့ သူေတြလည္း ရွိေနဆဲပါ။ အေရးေပၚ လူနာတင္ယာဥ္လို ကားမ်ဳိးေတြအတြက္ ေတာ္ေတာ္ အႏၲရာယ္ႀကီးတယ္။ မျဖစ္ေသးလို႔ သာပါ။ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြမွာလို Fly Over လည္း ရွိတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီကိစၥကို တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ ဌာနဆုိင္ရာေတြ အခ်င္းခ်င္း ခ်ိတ္ဆက္ေျဖရွင္းမွ ရမယ္ထင္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ယာဥ္ေၾကာပိတ္လို႔ ဒါကို ေျဖရွင္းေပးႏုိင္တယ္ ဆိုၿပီး ေဆာက္ေနတဲ့ လွည္းတန္း၊ ေရႊဂံုတိုင္၊ ဘုရင့္ေနာင္တံတား စီမံကိန္းရွိတဲ့ ေနရာေတြမွာ လမ္းပိတ္တာ ပိုဆိုးတယ္။ ဒါေတြ ျမန္ျမန္ၿပီးမွ ျဖစ္မယ္။ ေလာေလာဆယ္ ရန္ကုန္မွာ ကားစီးေရ ထပ္တိုးဖို႔အတြက္ ေသခ်ာ စိစစ္သင့္ေနၿပီ။ ဒီအတိုင္းဆို မလြယ္ေတာ့ဘူး” ဟု စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ကိုျမင့္ေထြးက သံုးသပ္သည္။
Eleven Media Group