ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ေရႀကီးခံရမႈ ျမင္ကြင္းအခ်ဳိ႕ (ဓာတ္ပံု – ဧရာ၀တီ)
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း မိုးအဆက္မျပတ္ ရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ လူေသဆုံးမႈမ်ား ရွိခဲ့သည့္အျပင္ လူေနအိမ္မ်ား၊ လမ္း၊ တံတား အမ်ားအျပား ပ်က္စီးသြားျခင္းေၾကာင့္ ေဒသတြင္းၿမိဳ႕နယ္ တခ်ဳိ႕တြင္ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈ ရပ္ဆိုင္းသြားၿပီး ကုန္ပစၥည္းမ်ား ေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္လာေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္အတြင္း၌ ဇြန္လ ၂၅ ရက္မွ စတင္ၿပီး မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းခဲ့ၿပီး၊ အမ္း၊ သံတြဲ၊ ေတာင္ကုတ္ စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား၌ ၅ ရက္ခန္႔ ဆက္တိုက္ မိုးရြာသြန္း၍ ေရႀကီး၊ ေရလႊမ္းမိုးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ၿမိဳ႕နယ္တခ်ဳိ႕၌ ေလျပင္းမ်ား တိုက္ခတ္ၿပီး ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ ပိုမိုမ်ားျပားခဲ့ကာ လူေနအိမ္ တရာေက်ာ္ ေရထဲေမ်ာပါသြားခဲ့ေၾကာင္း ေဒသ အာဏာပိုင္မ်ားက ဆိုသည္။
အမ္း၊ သံတြဲ၊ ေတာင္ကုတ္ စသည့္ ၿမိဳ႕မ်ား၌ ေရႀကီးမႈဒဏ္ကို အဆုိး၀ါးဆုံး ခံခဲ့ၾကရၿပီး၊ အမ္းတြင္ ၅ ဦး၊ ေတာင္ကုတ္တြင္ ၃ ဦး၊ သံတြဲ၌ ၂ ဦး စုစုေပါင္ လူ ၁၀ ဦး ေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ သံတြဲ၊ ေတာင္ကုတ္၊ အမ္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား၊ ေမာင္ေတာ စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားပါ ေရႀကီး၊ ေရလွ်ံမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရ အဖြဲ႔၀င္ ၀န္ႀကီးတဦးက ေသဆုံးသြားသူမ်ားအား တဦးလွ်င္ တသိန္းက်ပ္ႏွင့္ ေရထဲေမ်ာပါသြားသည့္ ေနအိမ္တလုံးလွ်င္ ၅ ေသာင္းက်ပ္စီ နစ္နာမႈအတြက္ ကနဦး ေပးေဆာင္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
မိုးေရႀကီးမႈေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရအဖြဲ႔က မီဒီယာမ်ားကို ေျဖဆိုေနမႈသည္ ပကတိ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ကြာဟေနေၾကာင္း၊ ဒုကၡေရာက္သူမ်ားအေပၚ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနမႈ အားနည္းေနၿပီး ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈမ်ား၏ ကိန္းဂဏန္းမ်ားကုိ အမ်ားျပည္သူ သိရွိႏိုင္ေစရန္ တိက်မွန္ကန္စြာ ထုတ္ျပန္ ေပးေစလိုေၾကာင္း ရခိုင္ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
အမ္းၿမိဳ႕နယ္ ဘက္စုံဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေကာ္မတီ ဥကၠဌ ဦးမ်ဳိးလြင္က အမ္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေရႀကီးမႈေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ ၃ ခုႏွင့္ ေက်းရြာ ၂၀ ေက်ာ္ ထိခိုက္ပ်က္စီးသြားေၾကာင္း၊ လူ ၅ ဦး၏ ႐ုပ္အေလာင္းမ်ားကုိ ရရွိထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေက်းရြာမ်ား၌ လူေသဆုံးမႈ ရွိမရွိဆိုသည္ကုိ စုံစမ္းဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ဧရာ၀တီကုိ ေျပာသည္။
“အေလာင္း ၅ ေလာင္းကိုေတာ့ နာမည္္နဲ႔တကြ အတည္ျပဳလို႔ ရပါၿပီ။ တျခားေပ်ာက္ဆုံးသူေတြ ရွိတယ္လို႔ ၾကားေပမယ့္ ရွာေဖြဆဲျဖစ္လို႔ အတည္ျပဳလို႔ မရေသးပါဘူး”ဟု ၎က ဆိုသည္။
အမ္းၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရွိ ေနအိမ္ ၁၁၀ ေက်ာ္သည္ ေရထဲသို႔ အိမ္အလုံးလိုက္ ပါသြားၿပီး၊ အိမ္ေျခ ၈၀ ေက်ာ္သည္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပ်က္စီးသြားေၾကာင္း၊ လူဦးေရ ၁၉၀၀ နီးပါးသည္ ေရေဘးဒုကၡသည္ ျဖစ္သြားၾကၿပီး၊ ၎တို႔အား နီးစပ္ရာ လူမႈအဖြဲ႔မ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားက ကူညီကယ္ဆယ္ ေပးေနသည္ဟု အမ္းၿမိဳ႕ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
ေရႀကီးမႈေၾကာင့္ အဓိကက်သည့္ ရန္ကုန္-စစ္ေတြလမ္း၊ အမ္း – ေတာင္ကုတ္ – သံတြဲလမ္း၊ အမ္း-မင္းဘူး၊ ဂြ-ငသိုင္းေခ်ာင္း စသည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ပ်က္စီးသြားေၾကာင္း ထိုလမ္းေၾကာင္းတြင္ သြားလာေမာင္းႏွင္ေနသည့္ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားက ေျပာသည္။
အဓိကက်သည့္ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ား ပ်က္စီးသြားျခင္းေၾကာင့္ ေဒသတြင္း ကုန္စည္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား ထိခိုက္မႈမ်ား ရွိလာေၾကာင္း ေဒသခံ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေျပာသည္။
“ ၿမိဳ႕ေပၚမွာရွိတဲ့ စားသုံးကုန္ေတြက ေရထဲပါသြားတာ၊ ပ်က္စီးကုန္တာေတြ ရွိတယ္၊ ရန္ကုန္ဘက္က ကုန္စည္ကားေတြကလည္း လမ္းေတြပ်က္စီးသြားေတာ့ သြားလာရ ခက္သြားတယ္၊ ကုန္ပစၥည္းေတြ ျပတ္ကုန္တယ္၊ ရွိတဲ့ပစၥည္းေတြက ေစ်းႏႈန္းေတြ ျမင့္သြားတယ္၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကအစ ရွားပါးကုန္တယ္”ဟု အမ္းၿမိဳ႕နယ္ ဘက္စုံဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေကာ္မတီ ဥကၠဌ ဦးမ်ဳိးလြင္က ဆိုသည္။
အထူးသျဖင့္ စစ္ေတြ-ရန္ကုန္၊ ရန္ကုန္-ေက်ာက္ျဖဴ ေျပးဆြဲေနသည့္ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္းမ်ား၌ တံတား တခ်ဳိ႕က်ဳိးပ်က္ျခင္း၊ လမ္းမ်ားက်ဳိးျပတ္၍ ေျမကြ်ံသြားျခင္း၊ ေျမၿပိဳျခင္း စသည္ျဖင့္ ပ်က္စီးမႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ က်ဳိးပ်က္သြားျခင္း မရွိသည့္ လမ္းမ်ားတြင္လည္း ႏႈံးေျမမ်ား၊ ရႊံႏႊံမ်ား ဖုံးလႊမ္းသြားခဲ့သည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္။
ကားလမ္းမ်ား၊ တံတားမ်ားအား ျပန္လည္ျပဳျပင္ရန္ အခ်ိန္ယူ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုလမ္းမ်ားအား ျပဳျပင္ေနခ်ိန္တြင္ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ား ရပ္တန္႔ မသြားေစေရးအတြက္ ေဘလီသံေပါင္ တံတား တည္ေဆာက္ေပးရန္ ျပင္ဆင္ေနသည္ဟု ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔မွ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဦးလွဟန္က ဧရာ၀တီကုိ ေျပာသည္။
ေတာင္ကုတ္-အမ္း၊ ေတာင္ကုတ္-သံတြဲလမ္းေၾကာင္းပိုင္း တခ်ဳိ႕ ပ်က္စီးခဲ့ေသာ္လည္း ရန္ကုန္-ေတာင္ကုတ္ ကားလမ္း ပ်က္စီးမႈ မရွိေၾကာင္း၊ ယခုအခါ ရာသီဥတု ပုံမွန္ ျဖစ္သြားသည့္အတြက္ ရန္ကုန္-ေတာင္ကုတ္ ကားမ်ား ပုံမွန္ ေျပးဆြဲ ေနၿပီဟု ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕ခံ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ တဦးျဖစ္သူ ဦးေက်ာက္ေတာင္က ဧရာ၀တီကုိ ေျပာသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း၌ မိုးသည္းထန္ျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္းသည္ မိုးရာသီ၌ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိေသာ္လည္း ယခုႏွစ္ ေရးႀကီးမႈသည္ ဆယ္စုႏွစ္တခုအတြင္း အဆိုး၀ါးဆုံး ေရလႊမ္းမိုးမႈျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။ အလားတူ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕ရွိ ေခ်ာင္းႏွင့္နီးစပ္သည့္ ရပ္ကြက္တခ်ဳိ႕မွ ေနအိမ္ ၂၀ ၀န္းက်င္လည္း ေရထဲေမ်ာပါခဲ့သည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း၌ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီး၍ ရာသီဥတု ပုံမွန္မရွိေတာ့ျခင္း၊ မိုးေရႀကီးပါက အလြယ္တကူ စီးဆင္းႏိုင္သည့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္လာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္ပါက ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ ပိုမိုျဖစ္ေပၚလာသည္ဟု ရခိုင္ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္။
အမ္းၿမိဳ႕ခံတဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚသြယ္သြယ္စုိးက “လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ ႏွစ္ေလာက္က တခါႀကီးဖူးတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေရက ၇ ေပ ေလာက္ပဲ တက္ခဲ့တယ္။ အခုက ၁၀ ေပ ေက်ာ္အထိ တက္သြားတဲ့အျပင္ ၅ ရက္ေလာက္ အထိ မိုးဆက္တိုက္ရြာေတာ့ ပိုဆိုးသြားတယ္”ဟု ဆိုသည္။
ေရႀကီးမႈေၾကာင့္ အမ္းၿမိဳ႕နယ္သည္ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး၊ ေျပာင္း၊ ႏွမ္း၊ သေဘၤာသီး စိုက္ခင္းမ်ား၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ သီးႏွံစိုက္ခင္း အမ်ားအျပား ပ်က္စီးသြားေၾကာင္း၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ရွားပါးမႈေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္လ်က္ ရွိသည္ဟု ၎က ဆိုသည္။
ယခင္က တေသာင္းခြဲတန္ ဆန္တအိတ္လွ်င္ ယခုအခါ ၂ ေသာင္းေက်ာ္ အထိ ျမင့္တက္သြားေၾကာင္း၊ ထို႔အတူ ဆီ၊ ပဲ၊ ၾကက္သြန္ စသည့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားလည္း ေစ်းတက္လာေၾကာင္း ေဒၚသြယ္သြယ္စိုးက ဆက္ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ ေဒသမ်ား၌လည္း မိုးသည္းထန္ ေရလႊမ္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဘူးသီးေတာင္ – စစ္ေတြလမ္း၌ တံတားတခ်ဳိ႕ က်ဳိးသြားၿပီး ကားလမ္း၊ ေရေၾကာင္းခရီးတခ်ဳိ႕ ရပ္နားထားခဲ့ရေၾကာင္း၊ စပါးခင္း အမ်ားအျပားမ်ားလည္း ေရလႊမ္းသြားေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာဆိုသည္။
ၿမိဳ႕နယ္အမ်ားစု၌ စပါးပ်ဳိးခင္းမ်ား ေရလႊမ္းခံရကာ ႏႈံးေျမမ်ား ဖုံးသြား၍ ပ်က္စီးသြားၿပီး၊ မ်ဳိးစပါးမ်ား ေရစိုသြားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အခ်ိန္မီ စပါးမစိုက္ပ်ဳိးႏိုင္မည္ကုိ ေဒသခံ လယ္သမားမ်ားက စိုးရိမ္ေနၾကသည္။ မ်ဳိးစပါးရွားပါးသြားမႈေၾကာင့္ လာမည့္ႏွစ္တြင္ ဆန္စပါး ရွားပါးမႈ ျပႆနာႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္လာႏိုင္ဖြယ္ရွိသည္ဟု ၎တို႔က သံုးသပ္ေျပာဆိုသည္။
မိုးသည္းထန္ခဲ့သည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားရွိ လူေနရပ္ကြက္မ်ား၊ ေက်းရြာအမ်ားစု၌ ေရတြင္း၊ ေရကန္မ်ားသည္ ရႊြံရည္မ်ား ဖုံးလႊမ္းသြားျခင္းေၾကာင့္ ေသာက္သုံးေရ ခက္ခဲေနၿပီး၊ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ၀မ္းပ်က္၊ ၀မ္းေလ်ာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြား လာမည္ကုိ ေဒသခံမ်ားက စိုးရိမ္ေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အပါအ၀င္ ကရင္ျပည္နယ္၊ ပဲခူးတိုင္းတို႔၌ ေရႀကီးမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့၍ ေရေဘးသင့္သူမ်ားအား မူလအေျခအေနသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေရး ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအား တိုက္တြန္းသည့္ အဆိုကုိ အမ္းမဲဆႏၵနယ္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦသိန္းေဆြက ဇြန္လ ၃၀ ရက္က က်င္းပသည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း၌ တင္သြင္းခဲ့သည္။
ထိုအဆိုႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး လူမႈ၀န္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဒု၀န္ႀကီး ဦးဘုန္းေဆြက ေရေဘးသင့္ ေဒသမ်ား၌ အစိုးရက ကူညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟု ျပန္လည္ ေျဖဆိုခဲ့သည္။ ဦးသိန္းေဆြ၏ အဆိုအား မွတ္တမ္းတင္၍ ေစာင့္ၾကည့္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရ ဦးေရႊမန္းက လႊတ္ေတာ္၌ ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ေဒသခံမ်ားသည္ ေရႀကီးျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ားကို လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုၾကသည္။
From-ဧရာဝတီ