ရခိုင္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေမာင္ေမာင္အုန္းႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအေျခအေနမ်ား၊ ဝႈိက္ကဒ္ ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား အေရးႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ အနာဂတ္ အလားအလာမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ ရခိုင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး၊ ဒုတိယပိုင္းအျဖစ္ ဆက္လက္ ေဖၚျပျခင္းျဖစ္သည္။ ပထမပိုင္းတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနသည့္ တုိက္ပြဲမ်ား အေျခအေနကို တင္ျပၿပီးျဖစ္သည္။
အေမရိကန္ ခရီးစဥ္က ျပန္ေရာက္တာ ဆိုေတာ့ ဘာကိစၥေတြ အတြက္ သြားေရာက္ခ့ဲတာလဲ။
ဧၿပီ ၂၂ က ၂၈ ရွိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ နယူးေရာက္ၿမိဳ႕ ယူအန္ဌာနခ်ဳပ္မွာ က်င္းပတဲ့ ျမန္မာ့ မိတ္ဖက္အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားအစည္းအေ၀း သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးစိုးသိန္း၊ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ ၊ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ေဒါက္တာထြန္းရွိန္နဲ႔ ၊ျမန္မာ
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာက ေဒါက္တာေက်ာ္ရင္လိႈင္တို႔ သြားေရာက္ခဲ့တာပါ။
ဒီတစ္ေခါက္ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ေသးလဲ။
ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၀ွိဳက္ကတ္ကိစၥ ၊ ဒုကၡသည္ေတြကိစၥနဲ႔ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ကိစၥေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ ေျပာတာေတာ့ ဒီကိစၥေတြမွာ သူတို႔ (ဘဂၤလီ) ရဲ႕ သေဘာမပါပဲ အတင္းအၾကပ္မလုပ္ဖုိ႔ေျပာပါတယ္။ ကိုယ္ ျပန္ေဆြးေႏြးျပတာကေတာ့ သူတို႔ သေဘာမပါဘဲ မလုပ္ပါဘူး။ ဝိႈက္ကတ္ေတြကိုလည္း အပ္ခ်င္အပ္ပါ မအပ္ခ်င္ေနပါ။ မအပ္ရင္ေတာ့ ဥပေဒအရ
ဒီကတ္ေတြဟာ အသံုးမဝင္ေတာ့ဘူး ဆိုတာေတြ ျပန္ရွင္းျပပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ အရ စိစစ္ၿပီး ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္အရ ကြ်န္ေတာ္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရသူတို႔ေတြကို ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ျပဳဖို႔ အဆင္သင့္ပဲ။ ဒါကို သူတို႔က အစစ္မခံေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ ဆိုတာေတြေျပာခဲ့တယ္။
UN အေနနဲ႔ေကာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡေတြအေပၚ ဘယ္လို အႀကံျပဳခဲ့ပါသလဲ။
အခု လက္ရွိ ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႕တည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ လံုၿခံဳမႈကို သူတို႔ လက္ခံတဲ့အေနအထား ေတြ႔ရတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တည္ၿငိမ္ဖို႔ အဓိက အခ်က္က ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတာသူတို႔ကို ေျပာခဲ့တယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းဘက္ကလည္း အရင္ကေတာ့ လူ႔အခြင့္ေရး တစ္ခုတည္းကိုပဲ
ၾကည့္ခဲ့တာရွိေပမယ့္။ အခုအေျခအေနမွာေတာ့ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးကို အေျခခံၿပီးသြားမွ သာလွ်င္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းမယ္ဆိုတာကို လက္ခံစျပဳလာပါၿပီ ။ UN ,INGO မ်ားကလည္း သူတို႔ရဲ႕ အကူအညီေပးေရး နည္းဗ်ဴဟာေတြလည္း ေျပာင္းလာပါၿပီ။ "႐ိုဟင္ဂ်ာ"ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကိုေတာင္ သူတို႔
မသံုးျဖစ္ေအာင္ ဆင္ခ်င္ၿပီးေျပာတာေတြ႔ရတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ကိစၥဟာ ကုလသမဂၢ အေရးကိစၥေတြရဲ႕ ထိပ္ဆံုးအဆင့္ အေရးေတြမွာ ပါဝင္တယ္လို႔ သူတို႔ကေျပာပါတယ္။ ရခိုင္ ကိစၥဟာ ျမန္မာ့အေရးမဟုတ္ဘူး၊ ကမၻာ့အေရး ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔
UN အဖြဲ႔ေတြ ေကာ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔ေတြေကာ လူ႔အခြင့္အေရး ႐ႈေထာင့္သာမဟုတ္ဘဲ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘက္က ဘယ္လို ကူညီေပးမယ္ဆိုတာကို ဦးစားေပးလာတာေတြ႔ရပါတယ္။
UN ႐ံုးခ်ဳပ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ သံုးႏႈန္းတာကို မသံုးျဖစ္ေအာင္ ဆင္ျခင္ခဲ့တာကို ေတြ႔ခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လူ႔အခြင့္ေရးကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ ကုလ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ လာရင္ သံုးႏွုန္းဦးမယ္လို႔ ယူဆသလား။
ဒါကေတာ့ေျပာဖို႔ခက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ကမၻာန႔ဲ လုပ္တဲ့အတြက္ ေျပာစရာအေၾကာင္း မရွိပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း လာရင္ေတာ့ လက္မခံဘူးဆိုတာ ေျပာမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနာက္ပိုင္းလာမယ့္သူေတြကေတာ့ ေတာ္ေတာ့္ကုိ ဆင္ျခင္သြားမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ မစၥရန္ ဟီလီက လြဲၿပီး ေျပာသံေတာ့မၾကားရဘူး။ သူလည္း ေနာက္တစ္ေခါက္လာရင္ေတာ့ မေျပာမိေအာင္ ေဆြးေႏြးဖို႔လိုရင္ ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ပါတယ္။
လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကလည္းနီးလာၿပီဆိုေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဝိႈက္ကတ္ကိစၥေတြ ဒုကၡသည္ ကိစၥေတြလည္း ရွိေနေတာ့ ဒီၾကားထဲမွာ လူမ်ိဳးေရး ဆန္ဆန္ ကိစၥေတြ ျဖစ္မလာေအာင္ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားလဲ။
ျပႆနာတိုင္းမွာ ယံုၾကည္မႈမရွိလို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိလို႔ျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိမယ္ ယံုၾကည္မႈရွိမယ္ဆိုရင္ ျပႆနာက ျဖစ္ႏိုင္ေခ်နည္းတယ္။ ဒီႏွစ္ကေတာ့ အင္မတန္ ႐ႈပ္ေထြးတယ္ ၊ ေရြးေကာက္ပြဲလည္းရွိတယ္။ စိတ္ပူတာ တစ္ခုက တျခားပေရာဂေတြေပါ့။ ျပည္တြင္းပေရာဂ ျပည္ပ ပေရာဂ မ်ဴိဒစံုရွိႏိုင္တယ္။ မေျပးေသာ္ကံရာရွိ ဒါေတြကို ရင္ဆိုင္ေနရတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်နည္းတယ္ ဆိုေပမယ့္ ေပါ့လို႔ေတာ့မရဘူး။ ျပည္သူလူထုၾကားမွာ ယံုၾကည္မႈေတြကေတာ့ တိုးတက္လာေနပါၿပီ။ ျပႆနာ တစ္ခုျဖစ္မယ္ ႀကံရင္ေတာင္မွ ဘဂၤလီဘက္ကလည္း သူ႔ဖာသာသူထိန္းတယ္။ ရခိုင္ဘက္ကလည္း သူ႔ဖာသာ သူထိန္းတာေတြရွိတယ္။
ဆိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ အတြင္းမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡအသြင္ေတြကို စုိးရိမ္စရာမရွိဘူးလို႔ေျပာႏုိင္လား။
တစ္ခု ရွိတာက ပါတီဘက္ကိုလည္း အျပစ္ေျပာတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေရြးခံဖို႔ဆိုေတာ့လည္း တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾက ေျပာၾကဆိုၾက။ ၿပိဳင္ၿပီ ဆိုကတည္းက တစ္ဖက္ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြ တစ္ဖက္ ေဖာ္ထုတ္ၾကဆိုေတာ့ ဒီအခ်ိန္အခါမွာ လူထုက မွန္မွန္
သံုးသပ္ဖို႔လိုတယ္။ အဲဒါကိုေတာ့ အေလးအနက္ထားေျပာခ်င္တယ္။
(မဇၥ်ိမေတြ ့ဆံုေမးျမန္းျခင္းကို ေဖာ္ျပသည္)